Tomasz Gajderowicz & Maciej Jakubowski
TIMMS 2019
Wyniki polskich uczniów
Czym jest TIMMS?
TIMSS (Trends in Mathematics and Science Achievement) to międzynarodowe badanie oceniające wiedzę uczniów z matematyki i przyrody. Realizowane jest w klasach IV i VIII, ale Polska przystępuje jedynie do badania czwartoklasistów. TIMSS przeprowadzany jest od 1995 roku. W badaniu z 2019 roku wzięły udział łącznie 64 kraje (58 krajów w czwartej klasie oraz 39 krajów w ósmej klasie). Dane dla Polski dostępne są co prawda od 2011 roku, ale w pierwszej edycji TIMSS w Polsce uczestniczyli uczniowie trzecich klas, przez co dane nie są porównywalne w czasie. Od 2015 roku w badaniu uczestniczą polscy czwartoklasiści, więc zmiany wyników można analizować tylko w okresie ostatnich czterech lat.
Jak wypadają uczniowie czwartych klas w matematyce?
Najwyższe wyniki osiągnęły kraje z Azji: Singapur (625), Hongkong (602), Korea (600), Tajwan (599) i Japonia (593). Polscy uczniowie ze średnim wynikiem 520 punktów uplasowali się na 26. miejscu wśród 58 krajów biorących udział w badaniu. Wyniki wielu innych czwartoklasistów są jednak statystycznie podobne do Polski – porównywalny rezultat uzyskali uczniowie z Portugalii, Danii, Węgier, Turcji, Szwecji, Niemiec, Australii, Azerbejdżanu, Bułgarii i Włoch. 19 krajów osiągnęło wynik istotnie lepszy niż Polska.
Wyniki z matematyki
[Dostosuj filtr umieszczony nad wykresem, żeby zmienić zakres pokazywanych krajów]
Wyniki z matematyki - mapa
Wyniki z matematyki - grupy krajów
Jak wypadają uczniowie czwartych klas w przyrodzie?
W naukach przyrodniczych polscy czwartoklasiści wypadli relatywnie lepiej, uzyskując 531 punktów i plasując się na 16. pozycji wśród 58 krajów. Podobny wynik uzyskali uczniowie ze Szwecji, Anglii, Czech, Australii, Hongkongu, Węgier, Irlandii i Turcji. Statystycznie lepszymi rezultatami od naszych czwartoklasistów mogą pochwalić się tylko uczniowie z dziesięciu krajów. Najlepsze wyniki ponownie uzyskano w Singapurze (595), a kolejne miejsca zajęli czwartoklasiści z Korei (588), Rosji (567), Japonii (562) i Tajwanu.
Wyniki z przyrody
[Dostosuj filtr umieszczony nad wykresem, żeby zmienić zakres pokazywanych krajów]
Wyniki z przyrody - mapa
Wyniki z przyrody - grupy krajów
Jak zmieniły się wyniki polskich uczniów od 2015 roku?
Zmiana wyników w matematyce
Polscy uczniowe klas IV w 2019 roku osiągnęli niższe rezultaty niż w 2015 roku. Spadek w przypadku matematyki wynosi 15 punktów, co jest znaczącą zmianą. Wyniki najlepszych uczniów pozostały prawie niezmienione, a spadek średniego poziomu zawdzięczamy słabszym rezultatom uczniów przeciętnych i jeszcze niższym uczniów najsłabszych. W porównaniu z rokiem 2015 mamy podobną liczbę uczniów osiągających najwyższy poziom wiedzy, ale można zaobserwować spadek w odsetku uczniów na poziomie średnim – w 2015 roku było to 80 proc. uczniów, a w 2019 już tylko 73 proc. Najniższy poziom umiejętności w 2015 roku osiągnęło 96 proc. uczniów, a w 2019 roku już 93 proc.
Zmiana wyników w przyrodzie
Również w przypadku wiedzy z nauk przyrodniczych Polska odnotowała znaczący spadek. W 2015 roku polscy uczniowie uzyskali bardzo dobre rezultaty ze średnim wynikiem na poziomie 547 punktów. Przez ostatnie 4 lata wyniki spadły więc o 16 punktów, przy czym podobnie jak w przypadku matematyki, spadek wyników jest większy dla przeciętnych i słabszych uczniów. W 2015 roku 12 proc. uczniów osiągnęło wyniki na najwyższym poziomie, a w 2019 roku było to już tylko 9 proc. W 2015 roku mieliśmy też 85 proc. uczniów na średnim poziomie, a w 2019 było ich 79 proc. Wzrosła też o 2 punkty procentowe liczba uczniów nie posiadających nawet podstawowej wiedzy o przyrodzie.
Wyniki czwartoklasistów w zależności od tego, jak długo uczęszczali do przedszkola
Podsumowanie
• Należy się zastanowić nad zmianami w podstawach programowych – wyniki TIMSS pokazują, że można nauczać matematyki ambitniej. • Dane sugerują, że kluczowa dla wyników w nauce jest powszechna trzyletnia edukacja przedszkolna. Uczniowie, którzy mieli dłuższe doświadczenie przedszkolne, osiągają relatywnie lepsze wyniki. • Wreszcie, należy przyjrzeć się metodom i technikom nauczania w edukacji początkowej. Meta-analizy badań eksperymentalnych dotyczących pedagogiki nauczania wskazują, że jest to obszar szczególnie istotny, szczególnie w konktekscie najsłabszych uczniów. • Miejmy nadzieję, że wyniki TIMSS, czyli badania stanowiącego najważniejsze źródło porównań w osiągnięciach najmłodszych uczniów między poszczególnymi krajami, zostaną mądrze wykorzystane w debacie o niezbędnych zmianach w polskiej edukacji na pierwszych jej etapach.